"Schoonheid in het rauwe": 30 jaar zonder Kurt Cobain, wat maakt Nirvana zo bijzonder? (2024)

Eind jaren 80 richt de Amerikaanse zanger-gitaristKurt Cobain samen met bassistKrist Novoselic de grungeband Nirvana op. In 1989 laten ze hundebuutalbum 'Bleach' los op de wereld. Pas met hun tweede plaat 'Nevermind' (1991), waarop drummer Dave Grohl (later zanger van de Foo Fighters, red.) voor het eerst te horen is, breken ze echt door.

Cobain groeit uit tot dé stem van zijn generatie. Vooral de single 'Smells like teen spirit' wordt wereldwijd een gigantisch succes.

In 1993 volgt met 'In utero' hun laatste studioalbum. Het gaat dan al even niet zo goed met Cobain.Op5 april 1994 maakt Cobain op 27-jarige leeftijd een einde aan zijn leven, tot grote schok van de fans van Nirvana. Hij laat naast zijn vrouw, zangeresCourtney Love, ook een dochterFrances Bean achter.

7 maanden later verschijnt postuum nog het akoestische livealbum 'MTV unplugged in New York', dat eind 1993 was opgenomen.

30 jaar later zijn we nog niet uitgepraat over Cobain en zijn muziek. Wat maakt hem dan zo bijzonder?"In die tijd was ik nog een tiener, maar vanaf het eerste moment dacht ik 'Jezus, dit is echt het mooiste dat ik ooit gehoord heb'", vertelt Sharon den Adel van Within Temptation.

"Kurts manier van zingen en performen was zo explosief en intens", gaat ze voort. "Het was allemaal een rauwe uiting van emoties.Als ik zelf een hele extreme emotie had, dan ging er bij mij altijd Kurt Cobain aan."

"Zo waren zijn nummers gewoon beter geschreven en ze duurden maar 3 of 4 minuten, waardoor ze ook binnen de poptermen vielen. Als Beatlesfan stak Cobain ook voldoende melodie in zijn muziek."

Dat verklaart volgens Van de Voorde het enorme succes van 'Nevermind'. "Bovendien is dat album heel goed geproducet door Butch Vig. Voeg daar dan het extreem populaire MTV bij, die de clip van 'Smells like teen spirit' heel veel speelde, en de bal is aan het rollen."

De favoriete Nirvana-nummers van de 4 Cobain-kenners

• Sharon den Adel: "Ik vind zijn covers heel gaaf. Jasper en ik hebben dan ook 'Lake of fire'(waarmee Cobain de Meat Puppets coverde) gespeeld voor Studio Brussel. 'Come as you are' blijft ook geweldig en heeft een erg mooie tekst."
• Jasper Steverlinck: "Ik kan mij vooral vereenzelvigen met de tekst 'I miss the comfort in being sad' uit 'Frances Farmer will have her revenge on Seattle'.Die zin kwam al altijd binnen op een warme manier."
• Stijn Van de Voorde: "'Smells like teen spirit' blijft een fantastisch nummer, al zijn veel mensen dat misschien wat beu gehoord. Zelf kies ik voor 3 nummers die typisch Nirvana zijn, los van de grootste hits: 'School', 'In bloom'en zeker ook 'Territorial pissings', hét bewijs dat niet alles wat op 'Nevermind' staat zo evident is."
• Sofie Engelen: "Een favoriet kiezen is heel moeilijk, maar ik betrap mij erop dat ik 'Territorial pissings'er toch altijd uit haal. Dat heeft zo’n energie en helpt echt als er woede of frustratie uit moet."

Jasper Steverlinck bejubelt ook de teksten van Kurt Cobain. "In de jaren 80 ging het vaak over verliefd of rijk zijn en plotseling was daar in de jaren 90 iemand die zong over het echte leven, de innerlijke ‘struggles’. Zoiets hadden we nog nooit gehoord op de radio."

"Nirvana probeert u niets te verkopen. Het gaat over de realiteit, dat niet alles altijd simpel is, en daar kon je je mee vereenzelvigen als jongere, bijvoorbeeld als je niet makkelijk vrienden kon maken. Wij hadden allemaal het gevoel: dit is onze muziek."

Zo had ook Sofie Engelen als tiener veel aan de muziek van Cobain. "Ik voelde mij toen een beetje een ‘misfit’ en Kurt schreef daar over. Toen ik ongeveer een jaar fan was, stierf hij. Dat was echt heftig, want hij leek de enige op aarde die mij begreep."

"Hij was ook een feminist, die het opnam tegen de machocultuur en voor de vrouwen. Dat trok mij echt aan. Zelf zat ik bij de scouts, waar een erg mannelijke sfeer hing, en daar was ik dan ook de strijder die op de barricades ging staan. Dat ben ik echt wel beginnen te doen door Kurt Cobain."

Cobain had het zelf moeilijk met zijn bekendheid."Ergens wilde hij geapprecieerd worden voor zijn muziek, maar anderzijds saboteerde hij zichzelf ook, bij interviews bijvoorbeeld", zegt Stijn Van de Voorde daarover. "Hij was vooral bang om 'mainstream' te worden, daarom wilde hij dat die laatste plaat 'In utero' veel vuiler klonk en zou choqueren."

"In die shows nadat 'Nevermind' was doorgebroken, verpestte Nirvana bewust heel veel van hun nummers, hoewel dat 3 steengoede muzikanten waren", voegt Sofie Engelen toe. "Als Cobain vandaag naar zijn nalatenschap zou kunnen kijken, denk ik dat hij zoiets zou hebben van: 'Doe normaal, zo geweldig was het ook weer niet'."

"Volgens mij laten muzikanten nu ook wat meer emotie zien", vult Sharon den Adel aan. "Ze beseffen meer dat muziek maken, ook je ziel blootleggen is."

"Daarnaast heeft Cobain ook laten zien dat je soms dingen niet perfect moet durven doen", gaat ze verder. "Vóór Nirvana had je bands die heel goed waren en alles heel netjes inspeelden op de plaat, maar bij Kurt Cobain zit de schoonheid net in het niet afgewerkte, het rauwe."

Meer Kurt Cobain

6 artiesten, waaronder Jasper Steverlinck enSharon den Adel, brengen voor Studio Brussel een eerbetoon aan Kurt Cobain met een livesessie In het iconische decor van MTV Unplugged.

Stijn Van de Voorde en Thibault Christiaensen wijden een aflevering van de muziekdocumentairereeks Rock 'n' Roll High School aan Kurt Cobain.

Sofie Engelen tourt binnenkort door Vlaanderen met haar theatertour over Nirvana, in samenwerking met De Tijdloze.